Wpis został przygotowany głównie z myślą o kandydatach na studia doktoranckie z teologii biblijnej na Wydziale Teologicznym UKSW jako zachęta. Tytuł w formie pytania, gdyż tekst dotyczy zagadnień planistycznych. Być może powinien on brzmieć: „Co powinien umieć doktorant teologii?”. Wbrew obiegowej opinii „nie masz co ze sobą zrobić, idź na teologię”, promowanej ostatnio nawet na oficjalnym profilu Wydziału Teologicznego UKSW na Facebooku, wybór powinien być rozważny nie tylko w przypadku studiów magisterskich, ale o ileż bardziej doktoranckich.
Kochani! Macie jakichś młodych znajomych, którzy nie wiedzą gdzie iść na studia?
Źródło: https://www.facebook.com/WydzialTeologicznyUksw/
Sprawa o tyle trudna, że tworzenie planów i wytycznych to nie to samo, co ich realizacja w praktyce. Jest to jednak pewien ideał, do którego osiągnięcia należy dążyć. Z tej perspektywy analiza efektów kształcenia to swoisty rachunek sumienia nie tylko dla studiujących.
Regulacje prawne
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365 ze zm.) w art. 11 ust. 1 nakazuje uczelniom określanie efektów kształcenia, do których są dostosowane programy studiów, w tym plany studiów, odpowiednio do poziomu i profilu kształcenia. Regulacje te wdraża § 6 ust. 6 uchwały Nr 126/2011 Senatu UKSW w Warszawie z dnia 15 grudnia 2011 r. w sprawie wprowadzenia wytycznych dotyczących projektowania planów studiów i programów kształcenia, a także planów i programów studiów podyplomowych i kursów dokształcających. Efekty kształcenia dla kierunku teologia – studia III stopnia na Wydziale Teologicznym określił Senat UKSW uchwałą nr 36/2012 z dnia 26 kwietnia 2012 r. (załącznik nr 16).
Problematyka uogólnienia
Pomimo zawężenia specjalizacji z kolejnym poziomem studiów, tytułem i stopniem naukowym, przynajmniej teoretycznie doktorzy biblistyki mają mieć te same kompetencje, co dogmatycy, moraliści, fundamentaliści, liturgiści czy teolodzy duchowości. O to akurat nie będzie trudno. Należałoby jednak zapytać, czy system może zadziałać w drugą stronę: czy dogmatycy, moraliści, fundamentaliści, liturgiści i teolodzy duchowości będą mieć te same kompetencje, co bibliści, zwłaszcza w zakresie języków starożytnych, na których naukę ci ostatni poświęcają 2 lata bez uszczerbku dla i tak napiętego planu wykładów?
Nie można jednak zapominać, że opracowanie ogólnych efektów kształcenia dla wszystkich specjalizacji kosztowało wiele wysiłku, kreatywności i pracy, w tym konsultacji, do których byli zaproszeni również doktoranci biblistyki.
Funkcjonowanie
W ten sposób zostały utworzone wytyczne, do których wykładowcy powinni nawiązywać opracowując efekty kształcenia dla poszczególnych przedmiotów w sylabusach w systemie USOS. Studenci natomiast na zakończenie zajęć mieliby w ankietach weryfikować zakładane efekty kształcenia określone dla danego przedmiotu: czy efekty kształcenia zostały przedstawione w karcie opisu przedmiotu, czy student zapoznał się z nimi, czy były one zrozumiałe oraz czy zastosowane metody dydaktyczne pozwoliły na osiągnięcie wszystkich założonych efektów kształcenia. Warunkiem jest jednak sprawne funkcjonowanie systemu.
Efekty kształcenia
Tabela odniesień efektów kierunkowych do efektów obszarowych dzieli się na 3 działy: wiedza, umiejętności i kompetencje społeczne.
W zakresie wiedzy, doktorant teologii:
- ma pogłębioną ogólną wiedzę humanistyczną, zwłaszcza w zakresie historii, literatury i sztuki,
- ma gruntowną wiedzę teologiczną, opartą na znajomości Pisma świętego, patrystyki i historii Kościoła,
- zna główne nurty nauczania Kościoła, szczególnie w zakresie wybranej specjalizacji,
- zna powiązania teologii z filozofią i innymi naukami humanistycznymi,
- zna metodologię teologii ze szczególnym uwzględnieniem wybranej specjalizacji,
- dobrze orientuje się w aktualnym stanie wiedzy w zakresie specjalizacji, w ramach której przygotowuje rozprawę doktorską,
- zna aktualne problemy badawcze w zakresie wybranej specjalizacji teologicznej,
- ma ugruntowaną wiedzę interdyscyplinarną, będącą wynikiem oryginalnego integrowania perspektyw właściwych dla różnych dyscyplin teologicznych,
- posiada znajomość ogólnej metodyki pracy naukowej pozwalającej na samodzielne uprawienie nauki w zakresie teologii,
- zna zasady dydaktyki w zakresie uprawianej przez siebie dyscypliny teologicznej,
- posiada znajomość przynajmniej jednego języka obcego, w którym potrafi podejmować komunikację naukową,
- ma wiedzę o prawnych, ekonomicznych i etycznych uwarunkowaniach działalności naukowo-badawczej,
- jest świadom globalnych problemów cywilizacyjnych i roli nauki, zwłaszcza teologii, w ich rozwiązywaniu.
W zakresie umiejętności, doktorant teologii:
- posiada rozwinięte umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy teologicznej i poszerzania własnych kompetencji oraz podejmowania autonomicznych działań zmierzających do rozwoju intelektualnego i kierowania własnym rozwojem moralno-duchowym,
- posiada własny warsztat badawczy, pozwalający mu realizować samodzielnie zadania naukowe,
- potrafi planować badania naukowe w zakresie teologii, przewidywać ich rezultaty i analizować zebrane dane,
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje pochodzące z różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy,
- potrafi posługiwać się bazami danych z informacją naukową (bibliografiami), sporządzać je i zarządzać nimi,
- potrafi integrować wiedzę z różnych dziedzin nauki i oceniać jej merytoryczną oraz metodologiczną wartość,
- posiada wystarczające umiejętności do przeprowadzenia badań i prezentacji ich wyników w postaci rozprawy doktorskiej,
- posiada umiejętność tworzenia i/lub redagowania tekstu naukowego w języku polskim i obcym na poziomie akceptowalnym przez czasopisma recenzowane,
- potrafi wygłosić odczyt/referat naukowy w języku polskim i obcym na konferencji naukowej,
- potrafi prowadzić dyskusję naukową i czynnie w niej uczestniczyć
- potrafi ocenić merytoryczną wartość badań prowadzonych przez innych i sporządzić rzetelną recenzję tekstu naukowego lub projektu badawczego,
- potrafi prowadzić zajęcia dydaktyczne różnego typu (wykład, ćwiczenia, konwersatorium, seminarium),
- potrafi zorganizować i przeprowadzić sesję naukową,
- umie sporządzić projekt badawczy nadający się do finansowania w ramach grantów badawczych.
W zakresie kompetencji społecznych, doktorant teologii:
- odznacza się szacunkiem dla prawdy i uległością wobec Nauczycielskiego Urzędu Kościoła,
- jest zdolny do czynnego uczestnictwa w życiu Kościoła w wymiarze lokalnym i globalnym,
- jest krytyczny wobec własnych osiągnięć naukowo-badawczych i aktywnie dąży do wzrostu efektywności swoich działań,
- ma nawyk poszukiwania aktualnej wiedzy, a także szukania inspiracji naukowej w innych dziedzinach wiedzy,
- potrafi współdziałać w grupie, przyjmując w niej różne role,
- zdolny jest do odpowiedzialnego podejmowania zadań społecznych, szczególnie związanych z uprawianiem nauki (np. praca nauczyciela, wykładowcy),
- jest kreatywny w poszukiwaniu nowych obszarów badań i kierowaniu ich przebiegiem,
- aktywnie uczestniczy w komunikacji naukowej krajowej i międzynarodowej,
- angażuje się w struktury naukowe (np. stowarzyszenia naukowe, towarzystwa naukowe, zespoły ekspertów itp.),
- wykazuje kreatywność w poszukiwaniu źródeł finansowania projektów badawczych.
Zainteresowani studiami doktoranckimi na Wydziale Teologicznym mogą składać dokumenty przez całe wakacje:
I Termin składania dokumentów 10. 06. 2015 r. – 22.06. 2015 r.
- Rozmowy kwalifikacyjne 06. 2015 r., godz. 10.00, sala 043
II Termin składania dokumentów 17. 08.15 – 28. 08. 2015 r.
- Rozmowy kwalifikacyjne 09. 2015 r., godz. 10.00, sala 043
III Termin składania dokumentów 07.09.2015 r. – 17.09. 2015 r.
- Rozmowy kwalifikacyjne 09. 2015 r., godz. 10.00, sala 043
Więcej informacji na temat procecu rekrutacji, zasad i wymaganych dokumentów pod adresem: http://www.teologia.uksw.edu.pl/node/5
Źródła:
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym